Borsanın ne olduğunu ve ne işe yaradığını bilmek, borsadan kar sağlanabilmesi için yeterli değildir. Yatırım araçlarının neler olduğunu, bu araçların nasıl ve ne zaman kullanılması gerektiğini bilmek daha sağlıklı bir piyasa getirisi oluşturmaktadır.
İçerik
Borsa Yatırım Araçları Nelerdir?
Borsada alıcının ve satıcının piyasaya sürdüğü ticari mallar, bir diğer ifadeyle yatırım araçları, birbirinden farklıdır. Alıcı borsa kurumlarıyla anlaştığı miktarda yatırım türüyle borsaya girerken, satıcılar çoğunlukla hisse senetleri, tahvil ve bonoları yatırım aracı olarak kullanırlar.
Alıcının ya da satıcının yatırım araçlarının ne olduğundan çok sabit ve değişken yatırım araçlarının ne olduğu önemlidir. Bu sebeple de borsa yatırım araçları sabit getirisi olan finansal araçlar ve değişken getirisi olan finansal araçlar olarak ikiye ayrılmaktadır. Alıcının ya da satıcının ne zaman ya da nasıl yatırım yapacağı, kar oranını bu sabit veya değişken getirili yatırım araçlarıyla belirlemektedir.
Sabit Getirili Yatırım Araçları
Sabit getirisi olan finansal araçlar genel olarak özel sektör tahvili, devlet tahvili, mevduat ve hazine bonosu olmak üzere dörde ayrılmaktadır.
Özel sektör tahvili bir borç senedidir ve mevcut ticari pazardan, seçili borsanın uygulandığı ülkede ya da yurt dışındaki herhangi bir şirketin, gerekli müsaadeler alınarak borçlanma amacıyla ihraç yolu kullanarak elde ettiği bir yatırım olarak adlandırılır.
Devlet tahvilinin vadeleri en az iki yıldır ve ülke varlığı üzerinden ihraçla kullanılan iç borçlanma senetleridir. Özel sektör tahvillerine kıyasla faizi daha makuldür çünkü devletin moratoryum riski şirketlere oranla daha azdır.
Mevduat, en az bir ay süreyle yatırım yapacak olan kişilerin ülkenin bankalarına, özel ya da devlet, bankalar tarafınca belirlenen faizleriyle verdikleri borç olarak adlandırılır.
Son olarak hazine bonosu olarak bilinen iç borçlanma senedi, borsa pazarının söz konusu olduğu ülkenin hazinesi tarafından dışarıya verilen ve vadesi en fazla bir yıl olan bir yatırım aracıdır.
Değişken Getirili Yatırım Araçları
Hisse senetleri, döviz ve fon olarak üç çeşittir. Hisse senedi; bahsi geçen ülkenin ticari pazarında değer sahibi olan, hisse senedi verilen kurumlara ortaklık seçeneği sunan, istek ve talep oranına göre serbest piyasa tarafından şekillenen değişken getirili yatırım aracıdır.
Döviz borsa alıcısı tarafından en çok kullanılan, ilgili ülkeye ait olmayan para birimlerinden oluşan finansal yatırım aracıdır.
Fon ise, portföy idare kurumları, bankalar ve bankalarla yakın temastaki şirketler tarafından, gerekli ve idari izinler alındıktan sonra belirli kurallar önderliğinde piyasaya sunulan ticari zenginlikler toplamına denmektedir.