Borsada bulunan finansal mevdatlara ilişkin alma ya da satma hakkının elde edilmesi için ödenen miktar opsiyon primi olarak adlandırılmaktadır. Taraflar arasında imzalanan opsiyon sözleşmesi kapsamında alıcı tarafa karşılık alma satma hakkı için ileri bir tarihte belirlenen fiyattır. Alım ve satım opsiyonu olarak ikiye ayrılan bu sözleşme türü borsada en sık karşılaşılan terimlerden biridir.
Alım Opsiyonu Nedir?
Opsiyon sözleşmesine sahip olan tarafa belli bir vade süresince bir malı ya da finansal kaynağı bir süre kullanmak hakkı veren opsiyon türüdür. Alıcının bu opsiyon türündeki en önemli beklentisi varlık fiyatının ve miktarının ileri dönemlerde düşmesidir.
Satım Opsiyonu Nedir?
Satım opsiyonu türü ise sözleşmeyi elinde bulunduran tarafa belirli bir malı belli bir vadeye kadar satma hakkı vermektedir. Bu opsiyon türünde alıcıların beklentisi ise varlık fiyatının ileri de yükselmesidir.
Opsiyon primi genel olarak borsa piyasalarında bulunan arz ve talebe göre şekillenmektedir. Taraflar tarafından opsiyon primi hakkı kullanılmasa da söz konusu bedel geri alınmamaktadır.
Borsada Opsiyon Pirimi Fiyatlandırması
Opsiyon primine konu olan dayanak varlığın fiyatı yükselirken alım opsiyon fiyatı yükselmektedir. Satım opsiyonu arasında bulunan negatif ilişki nedeniyle de fiyat düşmektedir. Opsiyon primi fiyatlandırmasında fiyatı etkileyen diğer önemli unsurlardan biri de kullanım fiyatıdır. Ayrıca vadeye kalan gün ve borsadaki olası oynaklıklar da opsiyon primi fiyatlarını doğrudan etkilemektedir.
Piyasalarda bulunan faiz oranlarının alım opsiyonuna pozitif, satım opsiyon pirimine ise negatif bir etkisi bulunmaktadır. Faiz oranlarının yukarı çıkması alım fiyatını artırırken satım opsiyonlarının değerinin düşmesine neden olmaktadır. Şirketlerin elinde bulunan dayanak varlıkların temettü oranları da opsiyon primi fiyatlandırmalarını etkilemektedir. Belirlenen vade süresine kadar ödenmesi gereken temettü miktarı arttıkça opsiyon fiyatları da farklılık göstermektedir.